Saga olíumálningar nær allt aftur til 12. aldar þó að yfirleitt sé talað um að hún hafi komið fram á endurreisnartímanum. Oftast er talað um Jan van Eyck sem þann sem notaði olíumálningu fyrst.
Olíumálning er eins og nafnið gefur til kynna málning sem innheldur olíu. Ekki er hægt að blanda hvaða olíu sem er við litaduft en þær sem oftast eru notaðar eru: hörfræjaolía, valhnetuolía og valmúaolía. Hörfræjaolían þornar hraðast af þessum þremur, á nokkrum dögum, en hefur þann galla að gefa gulleitan blæ í litinn.
Olíumálning er lengi að þorna en eftir að hún hefur gert það endist hún vel og einmitt vegna þornunartímans er hægt að leika sér með liti og áferð í verkinu. Það er til dæmis mjög auðvelt að bera hana á striga án þess að það komi för eftir pensilinn. Liturinn er einnig mjög skarpur og tær í olíumálningu og heldur styrk sínum frekar lengi.
Á endurreisnar og barok tímanum var hörfræjaolía mest notuð við blöndun lita, vegna þess hve hægt málningin þornaði gátu málarar leyft sér mun frjálsari aðferðir við málun verka sinna. Þeir þurftu ekki lengur að frumvinna alla myndina í skissum og teikna hana á strigann áður en hún var máluð á, með tilkomu þessarar tækni var hægt að breyta myndinni ef eitthvað truflaði, þá var hægt að skrapa burt og bæta við það sem vantaði inn á verkið.
Seinna var farið að bæta þurrkefni við olíuna til að hún þornaði hraðar, þá gat verið að það tæki nokkra tíma í staðinn fyrir nokkra daga fyrir málninguna að þorna. Þá var enn frekar hægt að stjórna áferð málningarinnar á ákveðnum flötum verksins með því að hafa misþunna máningu við höndina.
Allir endurreisnarmálararnir sem og barokk málararnir nýttu sér olíumálninguna, sem dæmi mætti nefna Leonardo da Vinci (1452-1519) og feneyinginn Titian (1490-1576). Da Vinci var mikill uppfinningamaður og dæmi eru um að verk eftir hann grotni hraðar niður vegna ýmissa efnafræðitilrauna í sambandi við bindiefni í málningunni sem hann notaði.
Ýtarefni um olíumálningu: Grove Art Online, www.groveart.com, Kleiner, Mamiya og Tansey, 200. Gardner’s Art through the ages. Harcourt College Publishers, New York.
